21 Temmuz 2016 Perşembe

Şıra

Farsça’da Şir kelimesi Süt anlamına geliyor, Şira ise süte benzer demek. Şira günlük Farsça içinde “bitki sütü” olarak kullanılmış ve Türkçe’ye bu şekilde geçmiş. Bu kelime Farsça’ya da Sanskritçe Sütlü anlamına gelen ksira kelimesinden geçmiş.

Pekmez

Eski Türkçe’de koyutulmuş üzüm şurubu anlamına gelen Bekmes kelimesinden değişerek oluşmuş.

Çay

Türkçe’ye Farsça’da aynı anlama gele kelimeden geçmiş olsa da, Farsça’ya da Çince’den geçmiş.

Kahve

Türkçe’ye de İngilizce’ye de Arapça’daki Kahwa kelimesinden gelmiş. Kahwa; yüksek ihtimalle, Yemen’de en çok kahve bitkisi üretilen Kaffa bölgesinden ismini alıyor. Arapça’daki kayf (yani keyif) kelimesiyle de ortaklık taşıdığı düşünülmekte ancak muhtemelen sadece bir benzerlik. 

Limonata

İtalyanca limonla yapılan içecek anlamına gelen Limonada kelimesinden geliyor. Limon kelimesiyse Arapça’daki Limün kelimesinden Lain kökenli dillere geçmiş.

Salep

Orkide çiçeğinden yapılan salep içeceği, Arapça orkideye verilen isim olan ta’lap kelimesinden geliyor. Aslında orkide Arapça’da “kushyatu ta’lap” yani “tilki taşağı” demek, Ancak zamanla kısalarak sadece ta’lap yani tilki denmeye başlanmış.

Boza

Eski Türkçe’de malttan yapılan bu içeceğe Buksum deniyormuş ve bu kelime zamanla Boza halini almış.

Şerbet

Arapça’da tek seferde içilen içecek anlamına gelen Şarbat kelimesinden geliyor. Meşrubat kelimesi ise bunun çoğulu yani “İçecekler”

Soda

İngilizce’de sodyum karbonat’tan yapılan bütün içeceklere kısaca Soda ismi verilmiş, aslında İngilizce’de karbonlu (gazlı) içeceklere soda deniken, Türkiye’de maden suyuna Soda deniyor.

Ayran

Eski Trükçe’den günümüze gelen kelime hala, değişmeden aynı anlamda kullanılıyor.

Su

Eski Türkçe’den beri aynı anlamda kullanılıyor. Eski Türkçe’de sıvı kelimesinin karşılığı da Suv imiş, yani “su gibi"

Süt

Eski Türkçe’den geliyor. Süt; veya “Süz” damlamak, sızmak anlamına geliyor. Moğolca’da da süt kelimesinin karşılığı Sün, Türkçe’den Moğolca’ya geçtiği düşünülüyor.

20 Temmuz 2016 Çarşamba

Mojito

Küba’nın yerel içkisi olan Mojito; İspayolca yudumlamak, dudakları ıslatmak anlamına gelen “Mojer” ve küçültme eki olan “to” ile birleşerek oluşmuş; yani “küçük yudum” denebilir.

Votka

Rusça “özsuyu” anlamına gelen “vodka” kelimesinden geliyor. 

Kokteyl

İngilizce Cocktail kelimesinden geliyor. İngilizce’de Cock horozlanmak, diklenmek, dikleşmek demek, Tail ise kuyruk anlamına geliyor. Yani bu birleşik kelimenin anlamı ise “Kuyruk kaldıran

Sangria

Kırmızı şarabın meyvelerle karıştırılmasıyla ortaya çıkan bu içki İspanyolca’da “kanayan” anlamına geliyor. İçkiye renginden dolayı bu isim verilmiş.

Sake

Japonya’nın yerel içkisi olan pirinç rakısına sake diyorsak da, aslında Japonya’da her türlü alkollü ve fermente olmuş içkiye sake deniyor.

Şampanya

Aslında şampanya, Fransa’nın Champagne bölgesinde yetişen üzümlerden üretilen bir köpüklü şarap türü ve içki adını yetiştirildiği bölgeden alıyor. Bölgenin adı ise, Latince düzlük, ova anlamına gelen Campania kelimesinden geliyor.

Likör

Fransızca her tür alkollü içkiyi ifade etmeye yarayan liqueur kelimesinden geliyor. Bu kelime ise Latince sıvı anlamına gelen “liquor” kelimesinden gelmiş. Örneğin Türkçe’de kullandığımız likit kelimesi de aynı kökten geliyor.

Uzo

Yunanistan’da anasonlu rakıya benzer bir içecek olan ve Yunanca’da Ouzo denilen içki, bir teoriye göre; “Uso Massalia" yani “Marsilya’dan” kelimesinin kısalmasıyla oluşmuş, çünkü rakılar, Marsilya’dan Selanik’e gelen ipek böceği çuvallarıyla yapılyormuş. 

Tekila

Dilimize İngilizce ve İspanyolca'daki Tequila kelimesinden geçmiş olsa da aslında Tequila Orta Meksika’da en çok ve en güzel Tekila yapılan bölgenin ismi.

Absent

Çek Cumhuriyeti’nin geneleksel içkisi olan Absent’in adı aslında Absinth ve eskiden Artemisia Absinthium imiş ancak zamanla kısalmış. Absinthium Latince’de ve Fransızca’da Pelin out veya bir diğer adıyla Vermut demek.

Cin

Bize İngilizce’deki “gin” kelimesinden geçmiş olsa da, ardıç ağacından yapılan bu içki aslında Flemenkçe ardıç anlamına gelen “genever” kelimesinden geliyor.

Viski

Dilimize İngilizce’deki Whiskey kelimesinden geçmiş olsa da, İngilizce’ye de eski Galler dilinde “can suyu-hayat suyu” anlamına gelen iskie bae tamlamasından gelmiş.

Bira

Dilimize İngilizce’de aynı anlama gelen beer kelimesinden geçmiş. Beer ise, Eski İngilizce’de sert içki anlamına gelen beor veya Eski Flemekçe’deki bier kelimesinden. Bütün bu kelimeler ise Latince’de içmek anlamına gelen “biber” fiilinden geliyor.

Rakı

Arapça “damıtılmış içki” anlamına gelen “araki” kelimesinden geliyor. Alkol damıtma tekniğinin 11. Yüzyılda İspanya’daki Araplar tarafından keşfedilidiği biliniyor. 

Şarap

Arapça’da her türlü içeceğe verilen şaraba kelimesinden geliyor. Örneğin şerbet de aynı kelimeden türemiş. İngilizcesi olan Wine kelimesi de bir çok antik dilde üzüm anlamına gelen “vine” kelimesinden geliyor.

1 Nisan 2015 Çarşamba

Balık Burcu

Balık Burcu’nun Latince’deki karşılığı olan Pisces, “Balıklar” demek. Balık Burcu ayı sırasında gökyüzünde kuyruğundan birbirine bağlı iki balığı andıran yıldız kümesi sebebiyle bu isim verilmiş.  Yunan Mitolojisi’nde Tayfun canavarından kaçan Eros ve Afrodit’i boğulmaktan kurtaran iki Suriyeli nehir balığı olan Ichthyes’i yansıtıyor.

Burçlar

Kova Burcu


Eski Türkçe’den birebir geliyor. Oymak, boşaltmak anlamına gelen “kov/koğ” kelimesinden türemiş. Kof kelimesi de aynı kökten geliyor.









Kova Burcu’nun Latince’deki karşılığı Aquarius’un kelime anlamı su taşıyıcısı demek. Türkçe’ye Kova olarak çevirilse de aslında saki olarak düşünebiliriz çünkü aslında bir eşyadan değil bir insandan bahsediliyor ve Yunan Mitolojisinde Olimpos Dağı’na Zeus’un içkisini doldurmak için getirilmiş olan yakışıklı Frigyalı Ganimedes’i temsil ettiği düşünülüyor.

Zeus ve Ganimedes

Oğlak Burcu

Eski Türkçe’de keçi yavrusu anlamına gelen oğla kelimesinden geliyor. Aslında oğla genel olarak yavru anlamına gliyor ve oğlan da aynı kökten geliyor.

Oğlak Burcu’nun Latince’deki karşılığı Capricorn. Capricorn aslında keçi boynuzu demek yani Türkçe’ye keçi olarak çevrilse daha doğru bir çeviri olabilirmiş. Oğlak burcunun ayında gökyüzünde kuyruğu balık şeklinde olan uzun boynuzlu bir keçi şeklinde kümelenmiş yıldız kümesi sebebiyle bu isim verilmiş.

Mitolojide bu hayvan hem dağların hem denizlerin keçisi olan bu hayvanın denizlerden dağlara çıktığı, dolayısıyla sulardan yükselerek kuzeylere tırmanan güneşi yani Kış Ekinoksunu (21 Aralık) temsil ettiği rivayet ediliyor.