Beylerbeyi

III. Murat devri beylerbeylerinden Mehmet Paşa’nın yalısını bulunduğu için köye bu isim verilmiştir. 

Beylerbeyi, Osmanlı Devleti döneminde bir eyaletin yönetiminden sorumlu olan kişiydi. 

Üsküdar'ın Semtleri

İstanbul'un İlçeleri ve Semtleri

Çengelköy

19. Yüzyılda donanma kaptanlığı ve valilik görevlerini yapmış olan Çengeloğlu Tahir Paşa burada bir mescit yaptırmış, bölge de adını bu paşadan almış. Çengel kelimesi ise Farsça “Pençe, Tırnak” anlamına geliyor.

Bizans tarihine göre Çengelköy’e ilk olarak Protos Diskos denmiş. Protos Diskos Yunanca’da “Birinci Koy” anlamına gelmekte. 5. Yüzyılda bu bölgede bulunan harabe bir saray, İmparatoriçe Malabora’nın kadın ticaretini ve fuhuşu yasaklamasının ardından genelevlerden çıkan kadınların yaşadığı bir manastır haline getirilmiş. Bu bölgeye de “Ta Metanias” yani “Tövbekarlar” adı verilmiş.  Yıllar içerisinde bu manastır önemli din adamları yetiştirmeye başlamış ve 11. Yüzyılda bu manastırdan “Singelos” ismi verilen üst düzey din adamları mezun olmuş. Bölgeye ise “Singeluhora” yani “Singelköy” ismi verilmiş. Bu isimde zamanla Türkçeleşerek Çengelköy’e dönüşmüş.

Bir başka hikayeye göre ise, Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un fethinden önce buraya gelerek bu koyda bir çok Bizans’lı gemi çengeli ve çapalar gördüğü için koya bu ismi vermiş.

Üsküdar'ın Semtleri

İstanbul'un İlçeleri ve Semtleri

Harem

Üsküdar Sarayı'nın harem dairesine gidecek olanlar diğer iskelelere değil de Harem'de bulunan iskeleye çıktıkları için bölgeye Harem adı verilmiş.

Harem kelimesi ise, Arapça “yasak, kutsal, dokunulmaz" anlamına gelen Haram kelimesinden geliyor.

Üsküdar'ın Semtleri

İstanbul'un İlçeleri ve Semtleri

Üsküdar

M.Ö. 7 .yy ‘da bir Grek kolonisi olarak kurulan Kalkedon’un (Kadıköy) iskelesi ve tersaneleri, bugünkü Üsküdar’ın yerleştiği alanda bulunurdu ve buraya Hrisopolis (Altın Şehir) denirdi. Yörenin bu adla anılması çeşitli biçimlerde yorumlanıyor. Pers işgali sırasında Anadolu Yarımadası’ndaki kavimlerden ve halktan vergi olarak toplanan altınlar buradaki hazinelerde saklandığı için yöreye bu adın yakıştırıldığı söyleniyor. Bir başka yoruma göre de Agamemnon’un oğlu Krizes kaçarak Anadolu’ya gelmiş ve Üsküdar’da öldüğü için şehir onun adıyla anılmış. Başka bir hikayeye göreyse günbatımında evleri karşı yakadan yaldızlı gibi göründüğü için Üsküdar’a Altın Şehir adı verilmiş.

Üsküdar adıysa Rumca’da “Ordugah” anlamına gelen “Scutarion” sözcüğünden geliyor. 11. Yüzyılda bölgeye Scutarion denilirken zamanla Escutaire ve sonra da Üsküdar kelimesine dönüşmüş.

Kimi kaynaklara göre ise Farsça’da ‘Ulak’ anlamına gelen ‘Eskudari’ kelimesinden türemiştir.

Üsküdar'ın Semtleri

İstanbul'un İlçeleri ve Semtleri

Kuzguncuk

Fatih Sultan Mehmet devrinde, Kuzgun Baba diye anılan bir derviş burada oturmuş ve semt adını bu dervişten almış.

Bir diğer hikayeye göre ise, Kuzguncuk’un eski adı “Altın Kiremit” anlamına gelen Hrisokeramos imiş. Bu ismin MÖ. 565 yılında yapılan, çatısında altın kiremitler bulunan bir kiliseden geldiği söyleniyor. Bu isim zamanla Kosinitz’e sonra da Kuzguncuk’a dönüştü deniyor.

Bölgenin, Anadolu yakasındaki ilk Musevi yerleşim yeri olduğu biliniyor.

Üsküdar'ın Semtleri

İstanbul'un İlçeleri ve Semtleri

Bağlarbaşı

Surp Garabet Ermeni Kilisesi

Günümüzde Vasiyet Sokak’ın bulunduğu bölgeye, 1552 yılında Surp Garabet Ermeni Kilisesi, 1800’lü yıllarda ise bu kilisenin karşısına Cemeran Okulu isimli bir manastır inşa edildi. 

Bağlarbaşı bu Ermeni manastırına ait bağların başladığı yermiş. Vakti zamanında Bağlarbaşı İstanbul’un doğu sınırlarından biri olarak görülürmüş. Bu bölgeye Osmanlı döneminde de Vank’ın Bağı (Manastırın bağı) denildiği biliniyor.

Üsküdar'ın Semtleri

İstanbul'un İlçeleri ve Semtleri

Altunizade

Bir çok caminin ismi içinde bulunduğu semtten adını alır. Altunizade ise içinde barındırdığı 1866 yılında yapılmış olan Altunizade Camii’nden ismini alıyor.  

Bu camiyi yaptıran Altunizade Seyyid İsmail Zühtü Paşa, deniz ticaretiyle uğraşan, Mısır ile ticaret yapan bir asilzade tüccar. Babası ise altın alım satımı ile ilgilendiği için kendisine Altunizade (Altıncıoğlu) denmiş.


Üsküdar'ın Semtleri

İstanbul'un İlçeleri ve Semtleri